Pomimo rosnącej popularności fizjoterapii uroginekologicznej, nadal wiele kobiet nie ma świadomości kim jest taki specjalista ani kiedy, dlaczego i z jakim problemem warto się do niego zgłosić!
W wielu krajach w Europie i na świecie dostęp do fizjoterapii uroginekologicznej jest powszechny oraz refundowany. Specjaliści dna miednicy pracują na oddziałach ginekologicznych, położniczych czy urologicznych będąc członkami zespołów terapeutycznych obok lekarzy, pielęgniarek czy położnych. Po porodach czy operacjach pomagają “uruchamiać” pacjentki w szpitalach jak również przekazują zalecenia co do dalszego postępowania w domu. Normą są ponadto obowiązkowe wizyty patronażowe po porodach podczas których panie poddawane są diagnostyce i w przypadku wykrycia nieprawidłowości kierowane na terapię.
Także w Polskich szpitalach możemy spotkać się z konsultacjami na wyżej wymienionych oddziałach. Nie jest to jednak póki co uregulowane prawnie, a wynika raczej z nowoczesnego i interdyscyplinarnego podejścia dyrekcji takich placówek do opieki nad pacjentkami.
Nie ma żadnych przeciwwskazań do tego byś samodzielnie podjęła decyzję i wybrała się z własnej inicjatywy na konsultację do fizjoterapeuty uroginekologicznego z następującymi dolegliwościami:
Wizyty mogą mieć więc charakter terapeutyczny, ale również możesz zgłosić się profilaktycznie, jeśli chcesz przygotować swoje ciało do ciąży, porodu czy zabiegów ginekologicznych, wkraczasz w okres menopauzalny lub po prostu chcesz poznać lepiej swoje kobiece ciało.
Fizjoterapeutą uroginekologicznym może być zarówno kobieta jak i mężczyzna. Jest to osoba z wyższym wykształceniem - tytułem licencjata lub magistra fizjoterapii posiadająca prawo do wykonywania zawodu (PWZF) nadane przez Krajową Izbę Fizjoterapeutów. Osoby te przechodzą wiele szkoleń i kursów podyplomowych z zakresu tematyki uroginekologicznej. Do tego specjalisty nie potrzebujesz skierowania od lekarza. Przed pierwszą wizytą zostaniesz poproszony o wyrażenie pisemnej zgody na przeprowadzenie badania i terapii lub ewentualnie dodatkowej zgody na badanie wewnętrzne (czyli per vaginam - przezpochwowe) jeśli będzie to uznane za wskazane.
W trakcie trwania wizyty fizjoterapeuta przeprowadzi obszerny wywiad dotyczący wieku, cyklu miesiączkowego, ilości oraz przebiegu porodów, zgłaszanych problemów, przyjmowanych leków, chorób współistniejących. Zapyta o rytm wypróżnień, ewentualne problemy sfery seksualnej. Szczegółowo opowiesz o aspektach związanych z mikcją: czy podczas oddawania moczu czujesz ból, czy zdarzają się Tobie infekcje, jaki jest strumień moczu, czy występują incydenty gubienia moczu, ile razy dziennie korzystać z toalety, czy włączasz parcie podczas oddawania moczu, czy miewasz uczucie niepełnego wypróżnienia. Terapeuta porozmawia z Tobą również o trybie życia, charakterze pracy, podejmowaniu aktywności fizycznej. Jeśli posiadasz wyniki badań, wypisy ze szpitali - zabierz je ze sobą, mogą być przydatne. W dalszej części terapeuta może poprosić Cię o pozostanie w bieliźnie i oceni dokładnie Twoją postawę ciała i ustawienie miednicy kostnej co ma znaczący wpływ na większość dolegliwości z dna miednicy, oceni zakresy ruchomości w stawach, zbada powłoki brzuszne jak i oceni palpacyjnie napięcie mięśniowe w poszczególnych rejonach Twojego ciała. Spyta o blizny, będzie chciał je zobaczyć i ewentualnie zbadać manualnie lub z użyciem dodatkowych narzędzi. Oceni Twój tor oddechowy. Wszystkie te informacje pomogą jak najlepiej zaplanować i przeprowadzić terapię oraz pomóc w przygotowaniu zaleceń domowych. Badaniami uzupełniającymi może być USG powłok brzusznych, czasem USG przezpochwowe, a także za Twoją zgodą manualne badanie per vaginam.
Terapeuta w pierwszej kolejności ogląda okolicę krocza, czy wejście do pochwy jest otwarte czy zamknięte, czy są blizny, otarcia, jaka jest jakość tkanek, sprawdza czucie najczęściej przy użyciu patyczka kosmetycznego. Prosi o wykonanie parcia/ kaszlenia i obserwuje jak zachowuje się dno miednicy podczas wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej.
Czym różni się to badanie od badania podczas wizyty ginekologicznej? Przede wszystkim celem. Ginekolog ocenia stan narządów płciowych pod kątem stanów chorobowych. Badanie fizjoterapeutyczne ocenia siłę mięśniową i funkcję mięśni dna miednicy. Od fizjoterapeuty nigdy nie powinieneś usłyszeć żadnej diagnozy, ponieważ nie leży to w jego kompetencjach. Jeśli coś go niepokoi może poprosić Cię o konsultację lekarską. Fizjoterapeuta nie wykona badań diagnostycznych takich jak cytologia. Nie będzie decydował o żadnym leczeniu farmakologicznym, nie wypisze recepty. Fizjoterapeuta przeprowadzi badanie na leżance w pozycji leżenia na plecach z ugiętymi nogami a nie jak ginekolog na fotelu ginekologicznym.
Istnieją nieliczne przeciwwskazania do wykonania badania per vaginum, do których należy przede wszystkim brak Twojej zgody, choroby psychiczne, zakażenie wirusem HIV. Badanie nie jest wskazane również podczas aktywnej infekcji bakteryjnej, grzybiczej ani w trakcie trwającego połogu. Dla swojego komfortu wybierz raczej termin poza okresem trwania menstruacji.
Zazwyczaj już na pierwszej wizycie, rzadziej na drugiej, fizjoterapeuta uroginekologiczny będzie przeprowadzać terapię dostosowaną do Twoich potrzeb, która może obejmować przede wszystkim techniki manualne, mięśniowo-powięziowe, osteopatyczne, formy masażu, ćwiczenia czy zastosowanie taśm do kinesiotapingu. W uroginekologii można wykorzystać ponadto całą gamę przyborów takich jak taśmy, piłki do pilates, duże piłki funkcjonalne, rollery, kettle, dyski sensoryczne, narzędzia: bańki silikonowe, piny, wałki lyapko jak i zaawansowane urządzenia takie jak elektrostymulatory zwykłe, z biofeedbackiem EMG. Może pokazać Ci zastosowanie dilatorów, masażerów dna miednicy, a także dobrać i nauczyć Cię zakładania i wyjmowania pessarów, jeśli problem z którym się zgłosiłeś wskazuje na zasadność ich wykorzystania w terapii. W niektórych gabinetach będziesz miała możliwość skorzystania z terapii z zastosowaniem urządzeń takich jak TECAR czy INDIBA. Terapueta uroginekologiczny omówi z Tobą również nawyki w życiu codziennym, prawidłowe wzorce ruchowe jak nawyki toaletowe. Jeśli będzie konieczność przeprowadzenia większej ilości wizyt zawsze będą zalecane zadania domowe i monitorowane postępy w terapii. Możesz zostać poproszona ponadto o przeprowadzenie dzienniczka mikcji, szczególnie w sytuacjach nietrzymania moczu, parć naglących jak i obniżenia narządu rodnego.
Pamiętaj o szczerości w kontakcie z fizjoterapeutą uroginekologicznym. Musisz wiedzieć, że za drzwiami gabinetu nie ma tematów tabu, a Twoje dolegliwości są traktowane poważnie i z największym szacunkiem. Terapeutę obowiązuje całkowita dyskrecja. Twoja otwartość oraz zaangażowanie w terapię będą miały kluczowy wpływ na powrót do pełnego zdrowia i cieszenia się wysoką jakością życia.
Jednym z najczęstszych czynników nasilających inkontynencję jest nadwaga. Tkanka tłuszczowa, szczególnie na brzuchu, naciska na pęcherz moczowy i obciąża mięśnie.
Tak, dość często NTM ustępuje samoistnie, kiedy ciało i mięśnie wracają do formy po porodzie.
Nietrzymanie moczu, czyli inaczej inkontynencja, to dolegliwość, z którą zmaga się 20% kobiet po 40. roku życia. Mimo to szacuje się, że tylko połowa z nich zgłasza się do lekarza. Nietrzymanie moczu może powodować wstyd, ale często jest uważane za coś normalnego, zwłaszcza w podeszłym wieku. To błąd! Poznaj przyczyny inkontynencji i sposoby radzenia sobie z nią.